Home Literary Criticism গাঁৱৰ কথা–এক সমালোচনাত্মক বিশ্লেষণ | Ismail Hossain Gaonor Kotha

গাঁৱৰ কথা–এক সমালোচনাত্মক বিশ্লেষণ | Ismail Hossain Gaonor Kotha

0
গাঁৱৰ কথা–এক সমালোচনাত্মক বিশ্লেষণ
গাঁৱৰ কথা--এক সমালোচনাত্মক বিশ্লেষণ  Ismail Hossain Gaonor  Kotha

গাঁৱৰ কথা–এক সমালোচনাত্মক বিশ্লেষণ

ৰাব্বি মছৰুৰ

গাঁৱৰ অকৃত্ৰিম প্ৰাকৃতিক সৌন্দৰ্যৰ প্ৰতি আত্মিক আকৰ্ষণ, জন্মস্থানৰ প্ৰতি অনাবিল ভালপোৱা, সৌন্দৰ্য সুষমাৰ প্ৰতি অমল আশাবাদ কবিসকলৰ সহজাত ধৰ্ম। কবি ইছমাইল হোছেইনৰ “জীৱন আৰু মানুহ বিষয়ক” কবিতা সংকলনখনৰ  “গাঁৱৰ কথা” শিৰোনামৰ কবিতাটি তেনে বৈশিষ্ট্যৰে ভ’ৰপুৰ এটি সুন্দৰ কবিতা- যাৰ মাজেদি  কবিৰ প্ৰিয় ঠাই গাঁৱৰ প্ৰাকৃতিক সৌন্দৰ্যৰ গুণ-গান, গাঁৱত কটোৱা কবিৰ ল’ৰালি জীৱনৰ ৰোমন্থন, দৰিদ্ৰতাই কৰ্ষণ কৰা গাঁৱৰ কাৰুণ্যময় ছবি আৰু ভৱিষ্যতৰ প্ৰতি কবিৰ উজ্জ্বল আশাবাদী প্ৰাৰ্থনা কাব্যিক ৰূপত প্ৰকাশ পাইছে।

কবিৰ বাবে গাঁওখনেই হৈছে আশাৰ থলি। গাঁৱৰ বোকাময় শৰীৰত আশাৰ পদুমে হাঁহে, শস্যময় পথাৰৰ ওঁঠত পখিলাই চুমা খায় অৰ্থাৎ কবিৰ বাবে গাঁওখনেই অতিকৈ প্ৰিয়- য’ত কবিয়ে কাঙ্খিত সৌন্দৰ্য বিচাৰি পায়।  কবিৰ ভাষাত,

“গাঁৱৰ বুকুত প্ৰাণৰ কি যে মধুময় বিলাপ-

বোকাময় শৰীৰত আশাৰ পদুমে পাহি মেলি হাঁহে।”

কিন্তু কবিয়ে সেই সৌন্দৰ্য বেছি দিন উপভোগ কৰিব নোৱাৰিলে; সকলো যেন ক’ৰবাত হেৰাই গ’ল। অৱশিষ্ট থাকিল মাথোন স্মৃতি – শৈশৱৰ স্মৃতি, যৌৱনৰ প্ৰাৰম্ভিক কালৰ স্মৃতি। কবিৰ ভাষাত–

“গাঁৱৰ ধূলিয়ৰি কোলাত উচুপি উঠে শৈশৱৰ স্মৃতি

পখিলা বিচাৰি দৌৰি ফুৰা ফৰকাল দিন

নক্ষত্ৰৰ দৰে জ্বলি উঠে যৌৱনৰ প্ৰাৰম্ভিক কাল।”

অনন্ত আকাশত উৰি ফুৰা মুক্ত পখিলাৰ দৰে কবিৰ ল’ৰালি কাল আছিল আপোনমনেৰে প্ৰকৃতিৰ স’তে মুক্তভাৱে খেলি থকাৰ দিন। সেয়ে তেওঁৰ মনত পৰিছে ‘শামুকৰ খোলাত চাউল সিজোৱা শুকুলা দিনৰ স্মৃতি‘, ‘পথাৰে পথাৰে খেদি ফুৰা জোনাকী পৰুৱাৰ ৰাতিবোৰৰ স্মৃতি’। কবিয়ে কৈছে–

“মোৰ স’তে খেলা কৰে গাঁৱৰ ল’ৰালি পুৱা

শামুকৰ খোলাত চাউল সিজোৱা শুকুলা দিন

পথাৰে পথাৰে খেদি ফুৰা জোনাকী পৰুৱাৰ ৰাতি।”

কিন্তু সময়ৰ কৰাল গতিৰ লগে লগে কবিৰ মনৰ পৰা যেন সকলো সুখ, আশা, সোণালী স্বপ্ন মাৰ গ’ল। গাঁৱৰ পৰা আঁতৰি গ’ল সুখ, শান্তিৰ প্ৰাচুৰ্যতা। ইয়াৰ সলনি দেখা দিলে আকাল, দুর্ভিক্ষই। সেয়ে কবিয়ে চিত্ৰিত কৰিছে–

“আজি উদং হৈ পৰি আছে গাঁওঁ, স্বপ্নৰ সাঁচতীয়া ভঁৰাল

ঘৰে ঘৰে এতিয়া দুখ, খাদ্যহীন শিশুৰ চিঞৰ

বানৰ তাণ্ডৱ নৃত্য, ৰ’দে পোৰা পথাৰ

কৃষকৰ বুকুত ওলমি আছে যুগ যুগ আকাল।”

কিন্তু কবি ইছমাইল নিৰাশবাদী কবি নহয়। তেওঁৰ অন্তৰখন আশাবাদৰ সোণালী কিৰণেৰে ভ’ৰপুৰ। সেয়ে তেওঁ সময়ক প্ৰাৰ্থনা জনাইছে–

“মোক ওভতাই দিয়া গাঁৱৰ নিবিড় সান্নিধ্য

খেৰ আৰু নৰাৰ উমত গা জোৰোৱা শীতৰ উমাল ৰাতি

মোক ওভতাই দিয়া নাঙলৰ সীৰলুত লখিমী বিচৰা দিন

কৃষকৰ স’তে গোৱা ফাগুনৰ গান, বাঁহীৰ ভাটিয়ালি সুৰ

নদীৰ নিৰ্মল পানী, সাধু কথাৰ মুকলি আকাশ।”

কবি ইছমাইল ইমানেই আশাবাদী যে সপোনতো দেখে যে গাঁৱৰ মাটিবোৰ সোণ হ’ব, যেতিয়া পৃথিৱীত শেষ হ’ব সমস্ত গান আৰু সুৰৰ কৰণি। কবিৰ ভাষাত–

“মই মাজে মাজে সপোন দেখো, গাঁৱৰ মাটিবোৰ সোণ হ’ব

মই সপোন দেখো, মানুহবোৰে মুখ মেলি কথা ক’ব, গান গাব

যেতিয়া পৃথিৱীৰ পৰা শেষ হ’ব সমস্ত গান আৰু সুৰৰ কৰণি।”

কবিয়ে বিশ্বাস কৰে যে এদিন নহয় এদিন অতীতৰ সুখ-শান্তি ঘূৰি আহিব। সেয়ে সময়ক কাকুতি কৰি কৈছে–

”হে তৃষ্ণাতুৰ সময় ……………

ওভতাই দিয়া মোক মুকলি আকাশ

সাধু কথাৰ জোনাকী ৰাতি, ফৰকাল লখিমী দিন

শস্যৰ সেউজ, জীৱনৰ মধুময় বিলাপ।”

কবিতাটি ভাৱাদৰ্শত যিমান স্পষ্ট, বাস্তৱধৰ্মী আৰু মুকলিমূৰীয়া তেনেকৈ ভাষা আৰু শৈলীৰ পিনৰ পৰাও কবিতাটি অতি স্পষ্ট আৰু সাৱলীল। বহুত আধুনিক কবিতাৰ দৰে কবিতাটিত অযথা শব্দৰ পয়োভৰ নাই। প্ৰতিটি শব্দ কবিতাটিৰ বিষয়বস্তুৰ লগত খাপ-খুৱাই নিকপকপীয়াকৈ যথাস্থানতেই বহুওৱা হৈছে। কবিতাটিৰ সামগ্ৰিক চিত্ৰকল্প (imagery)  ৰোমান্টিক কবিসকলৰ দৰে সীমা চেৰাই গৈ কোনোৱা সপোনপুৰীলৈ উৰা মৰা নাই। তেওঁৰ কল্পচিত্ৰ বাস্তৱধৰ্মী আৰু হাতেৰে ঢুকি পোৱাৰ দৰেই সম্ভৱপৰ। কবিতাটিত বিশেষ কোনো অৰ্থালংকাৰ নাই যদিও ‘স্বপ্নৰ সাঁচতীয়া ভঁৰাল’, ‘শীতৰ উমাল ৰাতি’,  ‘উজাগৰী ৰাতি’ আদি অনাষক্ত বিশেষণে  কবিতাটিৰ কাব্যিক সৌন্দৰ্য বৃদ্ধি কৰিছে। কবিয়ে কবিতাটিত উপমা অলংকাৰৰো ব্যৱহাৰ কৰিছে। কবিয়ে যৌৱন কালৰ জল জল স্মৃতি নক্ষত্ৰৰ উজ্জ্বলতাৰ সৈতে তুলনা কৰি উপমাটিৰ সৃষ্টি কৰিছে। বিষয়-বস্তু, ভাৱ, ভাষা আৰু আদৰ্শৰ পিনৰ পৰা কবিতাটি এটি পাঠোপযোগ্য ভাল  আধুনিক কবিতা। ০ ০ ০

গাঁৱৰ কথা–এক সমালোচনাত্মক বিশ্লেষণ

ৰাব্বি মছৰুৰ  ৰচিত  কেইখনমান গ্রন্থ:

Some Important Books for Students:

  1. Advertisement Writing
  2. Amplification Writing
  3. Note Making
  4. Paragraph Writing
  5. Notice Writing
  6. Passage Comprehension
  7. The Art of Poster Writing
  8. The Art of Letter Writing
  9. Report Writing
  10. Story Writing
  11. Substance Writing
  12. School Essays Part-I
  13. School Essays Part-II
  14. School English Grammar Part-I
  15. School English Grammar Part-II..

অতিৰিক্ত অনুসন্ধান:

 

 

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here