দৰিদ্ৰতা–এক সমালোচনাত্মক বিশ্লেষণ | Ismail Hossain Daridrota

0

দৰিদ্ৰতা–এক সমালোচনাত্মক বিশ্লেষণ

ৰাব্বি মছৰুৰ

দৰিদ্ৰতা--এক সমালোচনাত্মক বিশ্লেষণ

দৰিদ্ৰতা–এক সমালোচনাত্মক বিশ্লেষণ

দৰিদ্ৰতা–এক সমালোচনাত্মক বিশ্লেষণ

কবিসকল সমাজৰ প্ৰতিনিধি; সমাজক প্ৰতিনিধিত্ব কৰাই সিহঁতৰ  ধৰ্ম আৰু আদৰ্শ। সমাজৰ সামাজিক, অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক আদি দিশবোৰ উদংকৈ দেখুৱাই জনসাধাৰণৰ মাজত সচেতনতা সিঁচৰতি কৰাই কবিসকলৰ বৈশিষ্ট্য। কবি ইছমাইল সেইদৰে এজন সমাজ সচেতন কবি। ‘দৰিদ্ৰতা‘ কবিতাটি কবি ইছমাইলৰ তেনে এক সামাজিক কবিতা -যাৰ মাজেৰে কবিয়ে সমাজৰ অৰ্থনৈতিক কাৰুণ্যময় দিশটি জলজল-পটপটকৈ দাঙি ধৰিছে। 

কবি হৃদয় অনুভূতিপ্ৰৱণ। যেতিয়া সমগ্ৰ পৃথিৱীখন গভীৰ ৰাতি লালকাল দি পৰি থাকে তেতিয়াও কবিৰ অনুভূতিশীল মন সচেতন থাকে। সেয়ে ৰাতিৰ বিমূৰ্ত মূহুৰ্তত কবিয়ে কাণ  পাতি ভূমিষ্ঠ শিশুৰ চিঞৰ শুনিবলৈ পাইছে। কবিৰ ভাষাত–

“ৰাতিটোৰ বিমূৰ্ত মূহুৰ্তত

কাণ পাতি শুনিছো ভূমিষ্ঠ শিশুৰ চিঞৰ

মগৰিবৰ আজানে যেতিয়া কঢ়িয়াই আনিছিল

গধূলিৰ এন্ধাৰ।”

দৰিদ্ৰতাৰ কৱলত পৰি উৱাদিহ হেৰুৱালেও কবিৰ মাতৃয়ে কাৰুণ্যত ভাগি পৰা নাই।  তাৰ বিপৰীতে তাই হাঁহিছে যদিও বেদানসিক্ত সেই হাঁহি। তাৰ মাজতে কিবা যেন অজান পুলুকিত গৌৰৱত ওফন্দি উঠিছে তাইৰ বুকু। সেয়ে কবিয়ে কৈছে–

“মাকজনীৰ মুখত বেদনাৰ হাঁহি,

কি যে এক গৌৰৱত ওফন্দি গ’ল তাইৰ বুকু

চাৰিওপিনে যেন এখন

বিস্তীৰ্ণ নঙঠা পথাৰ।”

তৃতীয় স্তৱকত কবিয়ে পৰিয়ালৰ কাৰুণ্যৰ দিশটি উদংকৈ দেখুৱাইছে।  ঈদৰ দিনত মুছলমানসকলে নতুন চোলা লোৱাটো ধৰ্মীয় পৰম্পৰা। যেতিয়া পাঁচ বছৰীয়া ছোৱালীজনীয়ে (যিজনীৰ দৰিদ্ৰতাৰ কোনো অভিজ্ঞতা হোৱা নাই) মাকৰ পৰা নতুন চোলা দাবী কৰিলে তেতিয়া মাকজনীৰ সকৰুণ উক্তি কবিয়ে ব্যক্ত কৰি কৈছে–

“পাঁচ বছৰীয়া ছোৱালীজনীয়ে কান্দিছে

তাইক নতুন চোলা লাগে;

ৰাতিটো পুৱালেই তাই ঈদগাহলৈ যাব

(ঈদত নতুন সাজ পিন্ধে!)

মাকজনীয়ে শান্তনা দিলে-

‘আইজনী 

এইবেলি ঈদ আমাৰ নহয়।”

কেঁচা ঘাত নিমখ ছটিওৱাৰ দৰে দৰিদ্ৰতাই গছকি যোৱা পৰিয়ালৰ একমাত্ৰ উপাৰ্জনকাৰী গিৰীয়েকজনো ঢুকাল। ফলত পৰিয়ালটোৰ অৱস্থা পানীত হাঁহ নচৰা হ’ল। তাৰোপৰি আহিল জেঠৰ বৰষুণীয়া বতৰ। জুপুৰীৰ চালত খেৰ নাই। চাৰিওপিনৰ পৰা দৰিদ্ৰতা নামৰ দৈত্যই যেন সকলো গিলি পেলাইছে। সেয়ে কবিয়ে চিত্ৰিত কৰিছে–

“ যোৱাবেলি  আঘোণত গিৰীয়েক ঢুকাল

এইবেলি  জেঠৰ বতৰ,

জুপুৰীৰ চালিতো খেৰ নাই,

আকাশে বতৰা দিয়ে বৰষুণ আহিব বুলি।”

মাকজনীয়ে ইমানেই কাতৰ হৈ পৰিল যে তাই দৰিদ্ৰতাক শিকলিৰে বান্ধিব বুলি অসম্ভৱকো সম্ভৱ কৰাৰ চিন্তা কৰিলে। কিন্তু তাইৰ চিন্তাটো সাধাৰণ কবি সকলে বৰ্ণনাৰ লালিত্য দেখুৱাবলৈ আহ্বান কৰা অত্যুক্তিৰ দৰেই কেৱল কল্পনা হৈ থাকিল। সেয়ে কবিয়ে কৈছে-

-“মাকজনীয়ে ভাবিলে,

-দৰিদ্ৰতাক শিকলিৰে বান্ধিব পৰা হ’লে!”

সাধাৰণতে আধুনিক কবিতাত পোৱা শব্দ আৰু শব্দ বিন্যাসৰ জটিলতা এই কবিতাত নাই। কবিতাটিৰ কল্পচিত্রবোৰ অতিকৈ বাস্তৱধৰ্মী। ইয়াত কল্পনা নাই; আছে বাস্তৱৰ অবিকল ফটো। তাৰোপৰি কবিতাটি কৰুণ ৰসৰে পুষ্ঠ। ০ ০ ০

.

ৰাব্বি মছৰুৰ  ৰচিত  কেইখনমান গ্রন্থ:

Some Important Books for Students:

  1. Advertisement Writing
  2. Amplification Writing
  3. Note Making
  4. Paragraph Writing
  5. Notice Writing
  6. Passage Comprehension
  7. The Art of Poster Writing
  8. The Art of Letter Writing
  9. Report Writing
  10. Story Writing
  11. Substance Writing
  12. School Essays Part-I
  13. School Essays Part-II
  14. School English Grammar Part-I
  15. School English Grammar Part-II..

অতিৰিক্ত অনুসন্ধান:

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here