পদ | Parts of Speech in Assamese
পদ | Parts of Speech in Assamese
কিছুমান অৰ্থপূৰ্ণ শব্দ যেতিয়া ব্যাকৰণিক বিধি মতে লগলাগি কোনো স্পষ্ট অৰ্থ প্ৰকাশ কৰে তেতিয়া তাক বাক্য (Sentence) বুলি কোৱা হয়। বাক্যত ব্যৱহাৰ হোৱা প্ৰতিটো অৰ্থব্যঞ্জক শব্দই একো একোটা পদ (Parts of Speech)। উদাহৰণ–
কৰিম এজন ভাল ল’ৰা।
ওপৰৰ বাক্যটোত চাৰিটা অৰ্থব্যঞ্জক শব্দ আছে, যথা– ‘কৰিম’, ‘এজন’, ‘ভাল’ আৰু ‘ল’ৰা’। ইয়াৰ প্ৰতিটো শব্দই একো একোটা পদ।
গঠন আৰু বৈশিষ্ট্য অনুযায়ী অসমীয়া পদবোৰক প্ৰধানকৈ দুটা ভাগত ভাগ কৰা হৈছে, যেনে–
(১) সব্যয় পদ (Declinables) আৰু
(২) অব্যয় পদ (Indeclinables)
বাক্যত ব্যৱহাৰ হওঁতে বিভক্তি যুক্ত হৈ বাক্য ভেদে ভিন ভিন ৰূপ লোৱা শব্দবোৰক সব্যয় পদ বোলে। উদাহৰণ–
হৰিহৰ এজন শিক্ষক। ভাল শিক্ষকে ভালদৰে পঢ়ায়। ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে শিক্ষকক শ্ৰদ্ধা কৰে।
উপৰি উক্ত প্ৰথম বাক্যটোত ‘শিক্ষক’ এটি পদ । এই পদটি দ্বিতীয় আৰু তৃতীয় বাক্যত ৰূপ সলাই ক্ৰমে ‘শিক্ষকে’ আৰু ‘শিক্ষকক’ হৈছে। অৰ্থাৎ ‘শিক্ষক’ পদটিৰ লগত দ্বিতীয় আৰু তৃতীয় বাক্যটিত বিভক্তি যোগ হৈছে। সেয়ে ‘শিক্ষক’ পদটি সব্যয় পদ।
বিঃদ্ৰঃ কোনো বাক্যত ব্যৱহাৰ হোৱা শব্দৰ পিছত যোগ হোৱা চিনবোৰক বিভক্তি বোলে।
আনহাতে বাক্যত ব্যৱহাৰ হওঁতে বিভক্তি যোগ নোহোৱা আৰু বাক্য ভেদে ভিন্ন ৰূপ নোলোৱা শব্দবোৰক অব্যয় পদ বোলে। উদাহৰণ–
হৰি বা টম তালৈ যোৱা।
ৰাম আৰু ৰহিম দুয়োজনেই ভাল ল’ৰা।
উক্ত বাক্য দুটাত ব্যৱহাৰ হোৱা ‘বা’ আৰু ‘আৰু’ পদ দুটি অব্যয় পদ। এই পদটিৰ লগত কোনো বিভক্তি যোগ হোৱা নাই। অব্যয় পদবোৰে কেতিয়াও কোনো অৱস্থাতে ৰূপৰ সলনি নকৰে।
অসমীয়া ভাষাৰ পদবোৰক ক মুঠতে পাঁচ ভাগত ভাগ কৰা হৈছে, যথা–
(১) বিশেষ্য (Noun)
(২) সৰ্বনাম (Pronoun)
(৩) বিশেষণ (Adjective)
(৪) ক্ৰিয়া (Verb) আৰু
(৫) অব্যয় (Indeclinables)
তলত এইবোৰৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা হ’ল ।
বিশেষ্য (Noun)
যি পদে কোনো ব্যক্তি, বস্তু, ঠাই, গুণ, অৱস্থা আদিৰ নাম বুজায় তাকে বিশেষ্য পদ বোলে। অৰ্থাৎ নাম মাত্ৰেই বিশেষ্য। উদাহৰণ–
হৰেণ এজন ল’ৰা।
হীৰা মূল্যবান ধাতু।
কলকাতা ডাঙৰ চহৰ।
মহানুভৱতা মহান গুণ।
উক্ত বাক্যবোৰত ‘হৰেণ’, ‘হীৰা’, ‘কলকাতা’, ‘মহানুভৱতা’ আদি শব্দই ক্ৰমে মানুহৰ নাম, ধাতুৰ নাম, ঠাইৰ নাম আৰু গুণৰ নাম বুজাইছে। এইবোৰেই একো একোটা বিশেষ্য।
সবৰ্বনাম (Pronoun)
বিশেষ্য পদৰ সলনি ব্যৱহাৰ হোৱা পদকে সৰ্বনাম পদ বোলে। উদাহৰণ–
চেলিম এজন ভাল ছাত্ৰ। তেওঁ অষ্টম শ্ৰেণীত পঢ়ে।
ওপৰৰ দুটা বাক্যৰ প্ৰথমটোত ব্যৱহাৰ হোৱা ‘চেলিম’ পদটো বিশেষ্য পদ। দ্বিতীয় বাক্যটোত ব্যৱহাৰ হোৱা ‘তেওঁ’ পদটি সবৰ্বনাম। কিয়নো ‘তেওঁ’ পদটি ‘চেলিম’ পদৰ সলনি ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে।
কিছুমান বিশেষ্য পদৰ উদাহৰণ হ’ল– সি, তেওঁ, তাই, আমি, সিহঁত, তেওঁলোক, আমালোক, আপোনালোক, তেখেত, তেখেতসকল, সুধীবৃন্দ ইত্যাদি।
বিশেষণ (Adjective)
যি পদে কোনো বিশেষ্য বা সবৰ্বনাম পদৰ গুণ, দোষ, অৱস্থা, সংখ্যা, পৰিমাণ আদিক বুজায় তাকে বিশেষণ বোলে। উদাহৰণ–
ৰাৱণ এজন ভাল ল’ৰা।
গায়ত্ৰী এজনী দুষ্ট ছোৱালী।
আমটো পকা।
ইয়াত চাৰিখন কিতাপ আছে।
মোক দুই লিটাৰ গাখীৰ দিয়া ।
ওপৰৰ বাক্যবোৰত ব্যৱহাৰ হোৱা ‘ভাল’ ‘দুষ্ট’, ‘পকা’, চাৰিখন’, ‘দুই লিটাৰ’ আদি শব্দবোৰে ক্ৰমে গুণ, দোষ, অৱস্থা, সংখ্যা, পৰিমাণ আদিক বুজাইছে। এইবোৰেই বিশেষণ পদ।
ক্ৰিয়া (Verb)
যি পদে কোনো কাৰ্য সম্পাদন কৰা বা নকৰা অৰ্থ বুজায় তাকে ক্ৰিয়া বোলে। যেনে–
আমি ভাত খাওঁ।
তোমালোক আহিলা।
সি এখন চিঠি লিখিছে।
হৰিহৰে কামটো নকৰিলে।
ওপৰৰ বাক্যবোৰত ‘খাওঁ’, ‘আহিল’, ‘লিখিছে’, ‘নকৰিলে’ আদি পদে কোনো কাম কৰা বা হোৱা বা নোহোৱা বুজাইছে। এই পদবোৰেই ক্ৰিয়া।
অব্যয় পদ (Indeclinables)
যি পদে কোনো অৱস্থাতে ৰূপৰ সলনি নকৰে অৰ্থাৎ বাক্যত ব্যৱহাৰ হওঁতে কোনো বিভক্তি যোগ নহয় তাকে অব্যয় পদ বোলে। উদাহৰণ–
নগেনে অথবা তেওঁৰ ভন্টিয়ে খিৰিকীটো ভাঙিলে।
ৰাম আৰু ৰহিম দুয়ো বন্ধু।
তেওঁ বা তেওঁৰ সহপাঠীয়ে ভাল খেলে।
উক্ত বাক্য দুটাত ‘অথবা’, ‘নাইবা’ ‘আৰু’ ‘বা’ – পদকেইটি অব্যয় পদ। কিয়নো ইহঁতে কৰ্তা, কাল বা বচন ভেদে কোনো ৰূপৰ সলনি নকৰে।
অনুশীলনী
(১) পদ কাক বোলে?
(২) বৈশিষ্ট্য অনুযায়ী অসমীয়া পদক কেই শ্ৰেণীত ভাগ কৰা হৈছে?
(৩) সব্যয় পদ কাক বোলে? উদাহৰণসহ বুজাই লিখা।
(৪) অব্যয় পদ কাক বোলে? উদাহৰণসহ বুজাই লিখা।
(৫) বিশেষ্য বাক্য কাক বোলে? উদাহৰণসহ বুজাই লিখা।।
(৬) সৰ্বনাম পদ কাক বোলে? উদাহৰণসহ বুজাই লিখা।
(৭) বিশেষণ কাক বোলে? উদাহৰণসহ বুজাই লিখা।
(৮) ক্ৰিয়া বাক্য কাক বোলে? উদাহৰণসহ বুজাই লিখা।
(৯) তলত দিয়া বাক্যবোৰৰ কোনটো কি পদ লিখা–
(ক) সোন মূল্যবান ধাতু।
(খ) দয়া এক মানৱীয় গুণ।
(গ) তুমি বা তোমাৰ ভাইটিয়ে কামটো কৰিলে।
(ঘ) সিহঁত জ্ঞানী।
(ঘ) সি এজন গুণী ল’ৰা।
(চ) তাত পাঁচখন কিতাপ আছে।
(ছ) ৰাজেন্দ্ৰ এজন ভাল ডাক্টৰ ।
(জ) তুমি অথবা তাই দোষী।
(ঝ) দিল্লী ভাৰতৰ ৰাজধানী।
(ঞ) তোমাৰ ককাই এজন ভাল খেলুৱৈ। ০ ০ ০
ৰাব্বি মছৰুৰ ৰচিত কেইখনমান গ্রন্থ:
- অসমীয়া লেখক পৰিচয়
- বিশ্ব ব্যক্তি পৰিচয়
- অসমীয়া ৰচনা শিক্ষা
- অসমীয়া ভাব সম্প্রসাৰণ
- এক গুচ্ছ জীৱনী
- শিশু পদ্য
- অসমীয়া অনুবাদত বিশ্ব চুটি গল্প
- অসমীয়া অনুবাদত বিশ্ব কবিতা
- অসমীয়া অনুবাদত বিদেশী কবিতা
- পৃথিৱীৰ আৰু মোৰ (কাব্য সংকলন)
- সংহতিৰ ভাড়া ঘৰ ( কাব্য সংকলন)
- মোৰ গীত তোমাৰ সুৰ (গীতি কবিতা সংকলন)
- তুমি কেমন প্রেমিক (বাংলা কাব্য সংকলন)
- তোমাকে বলছি (বাংলা কবিতা সংকলন)
- ফণী শৰ্মাৰ নাটক ‘চিৰাজ’-এক সমালোচনা
- হীৰেন ভট্টাচাৰ্যৰ কবিতা -এক বিশ্লেষণাত্মক অধ্যয়ন
- ইছমাইল হোছেইনৰ কবিতা : এক বৈশিষ্ট্যমূলক আলোচনা
- ইছমাইল হোছেইনৰ কবিতা: এক বিশ্লেষণাত্মক অধ্যয়
- অসমীয়া উপন্যাস সমালোচনা
- অসমীয়া চুটি গল্প সমালোচনা
- মৌলানা আবুল কালাম আজাদ (চমু জীবনী)
- অসমীয়া কবি প্রতিভা (সাহিত্য সমালোচনা)
- নির্বাচিত অসমীয়া কবিতা সমালোচনা
- অসমীয়া ব্যাকৰণ ক অংশ
- অসমীয়া ব্যাকৰণ খ অংশ
- নির্বাচিত অসমীয়া কবিতাৰ মূলভাব
- আৰবী সাহিত্যৰ ইতিহাস:প্রাক-ইসলামী যুগ (৫০০-৬২২ খৃ:)
- আৰবী সাহিত্যৰ ইতিহাস:প্রাথমিক ইসলামী যুগ (৬২২-৬৬১)…
Some Important Books for Students:
- Advertisement Writing
- Amplification Writing
- Note Making
- Paragraph Writing
- Notice Writing
- Passage Comprehension
- The Art of Poster Writing
- The Art of Letter Writing
- Report Writing
- Story Writing
- Substance Writing
- School Essays Part-I
- School Essays Part-II
- School English Grammar Part-I
- School English Grammar Part-II..
অতিৰিক্ত অনুসন্ধান:
