যজ্ঞেশ্বৰ শৰ্মৰ কবিতা
যজ্ঞেশ্বৰ শৰ্মৰ কবিতা– এক বৈশিষ্ট্যমূলক আলোচনা
”কবিতা হয় যদি হওঁক নহয় যদি নহওঁক” বুলি কবিতা লিখি বিংশ শতাব্দীৰ শেষৰ অন্তিম দহককেইটাত প্রতিষ্ঠা লাভ কৰা প্ৰবীন কবিসকলৰ মাজত শ্ৰী যজ্ঞেশ্বৰ শৰ্মাও এজন। তেওঁ প্ৰধানকৈ ব্যঙ্গ কবিহে। সমাজৰ গভীৰ সত্যক ব্যঙ্গ কৰি কবিতাৰ মাজেৰে প্ৰকাশ কৰাই তেওঁৰ কবিতাৰ প্ৰধান উদ্দেশ্য। সমাজত চিৰা-চৰিতভাৱে চলি থকা অন্ধ-বিশ্বাস, মহিলাৰ অধোঃগামী স্থান, অৱক্ষয়মান সমাজত অভিজাত সম্প্ৰদায়ৰ মিছা ভেম, ধৰ্মৰ নামত অধৰ্ম, প্ৰেমৰ নামত সামাজিক কলংক, ঠগ-প্ৰৱঞ্চনা আদি বিষয়ত হাস্যৰস সানি সমাজৰ আগত ব্যঙ্গাত্মক ৰূপত উদংকৈ দাঙি ধৰাত কবি যজ্ঞেশ্বৰ শৰ্ম পাকৈত।
অকল অসমীয়া সমাজতে নহয়, ভাৰতৰ আনকি প্ৰাচ্যৰ প্ৰায়বোৰ দেশতে এই বিজ্ঞানৰ যুগতো ‘কাউৰীক’ক অমংগলৰ প্রতীক বুলি বিশ্বাস কৰা হয়। কবি শৰ্মাই এই অন্ধ বিশ্বাসক ঘিণ কৰি অসমীয়া সমাজত মানুহে ইয়াক কেনেদৰে গ্ৰহণ কৰে তাৰ হুবহু ব্যঙ্গ চিত্ৰ কবিতাত ফুটাই তুলিছে, এনেদৰে–
“একালৰ কোবিদাৰ-
পদূলি মুখৰ তিনিপুৰুষীয়া কাঞ্চন জোপা
এতিয়া বুঢ়া হৈ মৰিল, থিয় দি আছে,
ৰাতি হ’লে দ’তৰ জঁকা যেন দেখি।
তাতে পৰি এজনী অমঙ্গলীয়া কাউৰীয়ে
ৰমলিয়াই আছে;
গাটো কেনেবা লাগি যায়।” (কাউৰী)
অসমীয়া ন-বোঁৱাৰীসকলে বিয়াৰ প্ৰথম মাহত আইৰ ঘৰলৈ যাব নালাগে বুলি এক বিশ্বাস আছে। এই অন্ধ-বিশ্বাসক লৈ কবি যজ্ঞেশ্বৰে হাস্য-ব্যঙ্গৰ সৃষ্টি কৰি লিখিছে–
“শাহু আয়ে কয়, ন ছোৱালী হেনো প্ৰথম এমাহ
ঘৰ এৰি থাকিব নাপায়;
খৰ-ধৰ কৰা, ৰাইজৰ লগ নাপাবাগৈ ন’হলে।” (মাধৱ কন্দলীৰ পৰা)
অসমীয়া সমাজত তিৰোতাৰ স্থান নিম্ন আৰু স্বাধীনতাও সীমিত। সিহঁতে কেৱল পাকঘৰ আৰু ঘৰুৱা কামতেই নিজকে আবদ্ধ ৰাখিব লাগে। তাৰোপৰি বিবাহিত তিৰোতাই স্বামীৰ ঘৰত শাহু আই, শশুৰ, ননদ, ভতিজা আৰু বুঢ়ী আইৰ কিল, ভুকু, লাথি আৰু সামান্য ভুলতেই নানা ককৰ্থনা খাব লগা হয়। সমাজ সচেতন কবি শৰ্মাই এই চিত্ৰটি অতি সুন্দৰভাবে কবিতাৰ মজেদি এনেদৰে ফুটাই তুলিছে–
“তোমালোকে ভালেই কৰিছা, অনুসূয়া, প্ৰিয়ংবদা,
তোমালোকে একো বেয়া কৰা নাই।
তোমালোকৰ শকুন্তলাই সেমেকা ৰিহাৰে পুহমহীয়া
ৰাতি কটাইছে।
শাহুৰ চৰিয়া, শহুৰৰ গেলা খেকাৰৰ পিকদানি,
ননদৰ ওফোন্দা, ভতিজাৰ ভুকু, বুঢ়ী আইৰ ভাষ্য।
দুবছৰে, ডেৰ বছৰে কেইদিনমান মাত্ৰ মেটাৰনিটি
ছুটি সিমানেই।
……………………
কাঁহী, বাটি ঘঁহোতে মেনকাৰ জীয়ৰীৰ আঙুলি উখহে।
তেৱোঁ তিনিবাৰ হাৰিছে।
অনুসূয়া, প্ৰিয়ংবদা, তোমলোকে ভালেই কৰিছা,
য’তে আছা তাতে থাকা।” (মেনকাৰ জীয়ৰী)
যজ্ঞেশ্বৰ শৰ্মৰ কবিতা
আজিকালি শিক্ষিত সমাজত আধুনিকতা বৃদ্ধি পাইছে। শিক্ষা লাভ কৰি মুনিহ-তিৰোতা কৰ্ম বিমুখ হৈছে। সিহঁতে নিজকে কেৱল তথাকথিত মৰ্যদা ৰক্ষাৰ ভেমত থাকিবলৈ চেষ্টা কৰে। এই চিত্ৰটি কবিয়ে দাঙি ধৰিছে এনেদৰে–
“অনন্তকাল অহা-যোৱা কৰে এগৰাকী মহিলা-
যুৱতী আৰু গৃহিনীৰ মিকচাৰ।
বাৰান্দাত বহি পেঞ্চন নোপোৱা পেঞ্চনাৰে
লক্ষ্য কৰি আছোঁ।
কপালত আধলিটোমান সেন্দুৰৰ ফোঁট, মুখত তামোলৰ ৰাং
ৰঙা ফুল দিয়া ৰিহা মেখেলা, ৰঙা হাইহীল।
কেৰানী নে মাষ্টৰনী?
আজিকালি সকলোৱে সকলো কামৰ লায়ক হৈছে ।” (ঊল)
যজ্ঞেশ্বৰ শৰ্মৰ কবিতা
সমাজত মানৱ প্ৰমূল্য ক্ৰমে অধেঃগামী হৈ আছে। আজিকালি সমাজত যোগ্যজনে যথাযোগ্য সন্মান নাপায়; অযোগ্যজনে ভণ্ডামীৰ ছলেৰে ফুলৰ মালা গ্ৰহণ কৰে। সমাজৰ এই ঘৃণনীয় দোষটোৰ প্ৰতি কবিয়ে কবিৰ অনুভূতিশীল দৃষ্টি নিক্ষেপ কৰি কবিতাৰ মাজেদি ফুটাই তুলিছে, এনেদৰে–
“কাঁচে পায় মানিকৰ মূল্য
ৰত্নাৱলী খেৰৰ তুল্য
চতুষ্পাঠীত চাৰিসিকি ফাঁকি
কীৰ্তন মেলিলে নুমায় চাকি।
Judas এ ফুলাৰ মালা পায়,
সৰল সেৱকে গুলি খায়।
চিত্ততকৈ ডাঙৰ বিত্ত,
কবি গুণী ৰূপৰ ভৃত্য।
সিংহাসনত বহিলে গাধা
আমি খাওঁ চূণ সাধা।
ডাকৰ বচন বেদৰ বাণী,
ৰাইজৰ চকুতো পৰে ছানি।” (ডাক ছন্দ)
যজ্ঞেশ্বৰ শৰ্মৰ কবিতা
সমাজত আজিকালি ৰীতি-নীতি আৰু সামাজিক আচাৰ-আচৰণৰ পৰিবৰ্তন হৈ আছে। এই পৰিবৰ্তন নৈতিকতাৰ দিশত অধোগামীহে। কবি যজ্ঞেশ্বৰ শৰ্মাই নগৰীয়া পৰিৱেশৰ পৰা বহু দিন পিছত গাঁৱৰ ঘৰলৈ যোৱাত দেখিছে যে সকলো অধঃপাতে গৈ আছে আৰু এই পতনমুখী চিত্ৰ দেখি লিখিছে–
“এযুগৰ মূৰত ঘৰলৈ আহিলোঁ
গাঁৱৰ পুৰণি ঘৰলৈ
গাওঁ সোমাই দেখিলোঁ
এবিঘা মাটি ঢাকি ধৰা ৰজাদিনীয়া বিয়াগোম
বৰগছ জোপা ধুমুহাত উঘালি পৰিছে।
ধুনাৰ গছজোপাও কাটিছে।
…………..
ৰাজহুৱা নামঘৰ জাকফুৰা গৰুৰ আশ্ৰয়,
ৰাতি হ’লে মণিকুটে পোহৰ নেদেখে;
কেৱল দুখন মুখ লৈ প্ৰজাপতি বাহিৰত পৰি আছে।
থাপনাত নাই ভাগৱত-
ওচৰত তিনিহাত ওখ বল্মীক,
তাত বা কি আছে?
ক’ৰবাৰ বান্দৰৰ জাকে লফাতলী উদং কৰিলে।” (মোৰ গাঁৱৰ ঘৰলৈ)
যজ্ঞেশ্বৰ শৰ্মৰ কবিতা
অসমীয়া সমাজত আজিও শিক্ষাৰ প্ৰতি সন্মান আৰু আদৰ বঢ়া নাই। কবিয়ে এই দিশটোতো দৃষ্টি দি ব্যঙ্গাত্মক ভাষাত অসমীয়া লোকৰ শিক্ষাৰ প্ৰতি দৃষ্টিভঙ্গীটো ফুটাই তুলিছে। কবিয়ে কৈছে–
“আমি অমৃতৰ নাতি-পুতি
অমিতাৰ খাৰ খাওঁ
কুটুমক ৰান্ধি
দিনৌ একোটা আধা পঢ়ো
লেভেয়াথানৰ।” (ৰামায়ণ)
যজ্ঞেশ্বৰ শৰ্মৰ কবিতা
শাস্ত্ৰজ্ঞান নথকা অসমীয়া তিৰোতাই ভাওনাত যি ধৰ্মীয় বা শাস্ত্ৰীয় ভাও দেখিবলৈ পায়, সেই ভাওখনকে আচল বা বাস্তৱ বুলি ধৰি লয়। কবি যজ্ঞেশ্বৰে ‘কংস-বধ’ শিৰোনামাৰ কবিতাত এজনী বুঢ়ীৰ শাস্ত্ৰ বিশ্বাসৰ ধাৰাক প্ৰতিফলিত কৰি লিখিছে–
“গাঁৱৰ এমূৰে পঁজাটোত থাকে
তিনিমূৰীয়া বুঢ়ী ।
চেঙেলীয়াহঁতে ‘আইতা’ বুলি মাতে;
পেংলাই কৰে-
আইতা, আপুনি কোৱা ‘কংস-বধ’ সেয়া নামঘৰৰ
ভাওনাহে-
কংস জানো মৰিছে?
বুঢ়ী উঠে খঙতে জ্বলি-
তহঁতে কি কৈছ?
কংসক মৰা মই নিজ চকুৰে দেখিছোঁ আক’।” (কংস-বধ)
যজ্ঞেশ্বৰ শৰ্মৰ কবিতা
আজিকালি ধৰ্মৰ নামত অধৰ্মকে চলাই নিয়া দেখা যায়। আনকি ব্রাহ্মণ, পুৰোহিতসকলে অৰ্থনৈতিক স্বাৰ্থ আগত ৰাখি ধৰ্মৰ বাণীবোৰ ৰাইজৰ মাজত আপোন মতত প্ৰচাৰ কৰে। সিহঁতে সামান্য লোভ পালেই আৰ্শীবাদ বেচিব পাৰে। কবি যজ্ঞেশ্বৰ শৰ্মাই লিখিছে–
গুপ দেউ জীৱন্ত আৰ্শীবাদ-
সকলো সুখে-সন্তোষে থাকক,
সবাৰে মঙ্গল হওঁক
জগতৰ দৃষ্টি ভদ্ৰ হওঁক।”
যজ্ঞেশ্বৰ শৰ্মৰ কবিতা
অসমীয়া সমাজত আলস্যৰো অন্ত নাই। নিজে কাম-বন নকৰি আনক ঠগাই বা ফাঁকি-ফুকা দি পেটৰ ভাত মুঠি যোগাৰ কৰা ঠগবাজী সমাজৰ সকলোতে বিদ্যমান। কবিয়ে এনে ঠগ আৰু ভণ্ডামীৰ চিত্ৰ ফুটাই তুলিছে এনেদৰে–
“লেঙেৰা মানুহটো
মুখৰ ফালে চালে একো খুঁত নাই।
বাটৰ কাষত
তামোল-বিড়িৰ দোকান এখন দিম বুলি
টকা দুটা নিয়ে ধাৰলৈ
বহুতৰ ওচৰলৈকে যায়।
এমাহৰ মূৰত আকৌ আহে, একেই কথা।
কেইবাবাৰো আহিল।
তেওঁৰ গৃহস্থী কেনে চলিছে?
তামোল-পাণৰ দোকান একা?” (লেঙেৰা দোকানী)
যজ্ঞেশ্বৰ শৰ্মৰ কবিতা
ৰাজনীতিত প্ৰতিপক্ষ আৰু বিপক্ষ- এই দুই পক্ষৰ মাজত চিৰকাল বিবাদ। তাকে ব্যঙ্গ কৰি কবিয়ে লিখিছে–
“নিৰ্বাচনী সভাত বক্তৃতা দি
মাননীয় মন্ত্ৰী ৰাজ পথে চলি যান্ত।
অৰি দলৰ দুটামান ডেকাই আগচি
মন্ত্ৰীৰ মটৰ ৰখাই
মাৰিলে কাণতলীয়া চৰ; কি হ’ল তৎ ধৰিব
কোনেও নোৱাৰিলে। নাকেদি ৰক্ত জবা।
চীনা ডেন্টিষ্টৰ কাম ওলাল।” (কলিকতীয়া ৰাজপথত ৰাজনীতি)
যজ্ঞেশ্বৰ শৰ্মৰ কবিতা
যুবক-যুৱতীসকল প্ৰাপ্ত বয়স্কত উপনীত হোৱাৰ লগে লগেই বিপৰীত লিঙ্গৰ প্ৰতি প্ৰৱলভাবে আকৰ্ষিত হয়। আনকি বিপৰীত লিঙ্গৰ হাতৰ বা দেহাৰ যিকোনো অংগৰ স্পৰ্শতেও এক মাদকতা অনুভৱ কৰে। সেয়ে যিকোনো প্ৰকাৰেই হওঁক সিহঁতে স্পৰ্শ বিচাৰে। কবিয়ে এই যৌৱন-আপ্লুত ডেকা-ডেকেৰীৰ মনৰ অভীপ্সাক ‘ঘৰত জুই লগা বেয়া নহয়’ কবিতাটিত ফুটাই তুলিছে। কবিয়ে কৈছে যে এবাৰ এঘৰ মানুহৰ ঘৰত জুই লাগিছিল। তেতিয়া জুই নুমাবলৈ বহুতো যুৱতী তিৰোতাই পুখুৰীৰ পৰা কলহ ভৰাই পানী কঢ়িয়াই ডেকা ল’ৰাসকলৰ হাতত দিছে আৰু এই সুযোগতে ডেকাসকলে যুৱতীসকলৰ হাতৰ স্পৰ্শ লাভ কৰি আনন্দ লভিছে আৰু কৈছে যে ঘৰত জুই লগা বেয়া নহয়। কবিৰ ভাষাত–
“চ’ত মহীয়া খৰাং বতৰ;
গাঁৱৰ মানুহ এঘৰত জুই লাগিল।
মতা-তিৰোতা, ডেকা-গাভৰু-ল’ৰা-লুৰি
উবুৰি খাই পৰিছে।
ওচৰৰ পুখুৰীৰ পৰা হাতে হাতে কলহ বাল্টিত
পানী কঢ়িয়াই
ডেকা ল’ৰাহঁতৰ হাতত দিছে।
মোৰ পানী কলহ সি লওঁতে
তাৰ হাতত মোৰ হাতখন লাগি গ’ল, পাই
ঘৰত জুই লগা কি বেয়া?” (ঘৰত জই লগা বেয়া নহয়)
যজ্ঞেশ্বৰ শৰ্মৰ কবিতা
কবিয়ে গাঁৱৰ ল’ৰাৰ লগত বিয়া হোৱা চহৰীয়া ছোৱালীক লৈয়ো ব্যঙ্গ কৰি লিখিছে–
“মই কিন্তু কৈ দিছোঁ-
বিয়াৰ পিছত তোমাৰ গাঁৱৰ ঘৰলৈ, গেলা পাথৰী লৈ
যাব লাগিব, তাতে থাকিব লাগিব।
অফিচলৈ আহোতে মোকো স্কুটাৰত লৈ আহিবা।
মোক নমাই থৈ যাবা। মোৰ অফিচত।
আবেলি বজাৰ সমাৰ কৰি দৰ্কাৰী বস্তুটো লৈ
আকৌ স্কুটাৰতে উভতিম।
গাঁৱৰ লগতহে মোৰ বিয়া।” (স্কুটাৰ)
যজ্ঞেশ্বৰ শৰ্মৰ কবিতা
জধা-মূৰ্খক লৈ ‘জধা মূৰ্খ’ কবিতাত কবিয়ে এইদৰে হাস্য-ব্যঙ্গৰ সৃষ্টি কৰিছে–
”শিয়ালৰ শিং গজাও কেতিয়াবা দেখিব পাৰা
বৰথেকেৰাৰ ফুল কোনোবা এৰাতি ফুলা
সম্ভৱ হ’ব পাৰে।
লেঙেৰায়ো কেতিয়াবা গৌৰীশংকৰ লংঘন কৰিব পাৰে।
মৰীচিকাই কোনো সময়ত এবাটি পানী খুৱাব-
এনে কথাও সম্ভৱ হ’ব পাৰে।
সকলো অসম্ভৱ সম্ভৱ হ’লেও
জাত মূৰ্খই মূখালি নেৰে কিন্তু।” (জধামূৰ্খ)
যজ্ঞেশ্বৰ শৰ্মৰ কবিতা
আজিকালি সমাজত কবি-সাহিত্যিকৰ কোনো সীমা সংখ্যা নাই। সকলোৱেই যেন শিল্পী। অৰ্থাৎ সকলো সহজলভ্য হৈ পৰিছে। ফলত সকলো বস্তুৰে মানদণ্ডও নিম্ন হৈছে। সেয়ে কবি আৰু কবিতাক লৈ কবিয়ে ব্যঙ্গ কৰি সমাজত শিল্পী সাহিত্যিকৰ স্বৰূপ আৰু সিহঁতৰ কৰ্মৰ মূল্যায়নৰ চিত্ৰ দাঙি ধৰিবলৈ লিখিছে ঃ
“বৰুৱাই কয়, গোঁহাই তোমাৰ বাণী বৰ ৰূপহ;
গোঁহায়ে বোলে, তোমাৰ পদ্য ঢাৰি-পাটিৰ উৰহ।
……………
শইকীয়াই বোলে, ৰহমান তোমাৰ লেখাই দিল চোৱে
ৰহমানে ক’লে, শৰ্ম আপোনাৰ কবিতা পঢ়ি
পাঠক হামিয়াই শোৱে।” (ঈশাবাক্য)
যজ্ঞেশ্বৰ শৰ্মৰ কবিতা
অসমীয়া সমাজত ৰাক্ষক বিবাহ অৰ্থাৎ ছোৱালীক পলুৱাই নি বিয়া কৰাৰ প্ৰথাও প্ৰচলিত। কবি যজ্ঞেশ্বৰ শৰ্মই এই ৰাক্ষক বিবাহৰ চাক্ষুস ঘটনা এটিক লৈ ‘শুভ বিবাহ’ শিৰোনামাৰে লিখা এটি কবিতাত লিখিছে–
“ঘৰলৈ অহা দাৱনী ছোৱালী ডেকা ল’ৰা এটাই
আধা চোঁচোৰাই, আধা দাং কোলা কৰি
মুনি-চুনি বেলিকা লৈ গ’ল আমাৰ চকুৰ আগেদি।
তাই চিঞৰিছে, কেইটামান ল’ৰাই খেদিও আহিছে।
আমি সৰু ল’ৰা তেতিয়া।
এতিয়া শালীৰ বুঢ়ী ঘৰে দুৱাৰে, ল’ৰাই ছোৱালীয়ে
ভৰপুৰ গৃহস্থী
দুটা মেটমৰা ভঁৰাল,
গিৰিহঁত পঞ্চায়তৰ মেম্বৰ।” (শুভ বিবাহ)
কবি যজ্ঞেশ্বৰ শৰ্মাৰ কবিতা বিশ্লেষণ কৰি দেখা গ’ল যে তেওঁ দৈনন্দিন জীৱনৰ ঘটনাক লৈ কবিতা লিখিছে যিবোৰ ঘটনা সাধাৰণতে সাহিত্যিকসকলে এৰাই চলে। তেওঁ সমাজৰ দোষ, অবৈজ্ঞানিক বিশ্বাস, অসামাজিক ৰীতি-নীতি আদিক লৈ কবিতা ৰচনা কৰিছে যদিও তেওঁ কোনো এটি কবিতাতেই সমাজৰ সত্যক অতিৰঞ্জিত কৰা নাই, সমাজত যিদৰে ঘটে হুবহু সেইদৰেই মাথো হাস্যৰসৰ স্বাভাবিক সুৰ সানি কবিতাত প্ৰকাশ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছে। তেওঁ সামাজিক ঘটনাক ব্যঙ্গ কৰিছে যদিও তেওঁৰ ব্যঙ্গ চিত্ৰ কেতিয়াও কঠোৰ বা তীক্ষ্ণ নহয়; ই সদায় মধুৰ আৰু নমনীয়।
কবি যজ্ঞেশ্বৰ শৰ্মা ভাষা আৰু শব্দ নিৰ্বাচনত সিমান সচেতন নহয়। তেওঁ প্ৰকাশ ভঙ্গীতকৈ বিষয়-বস্তুৰ ওপৰতহে বেছি গুৰুত্ব দি সমাজক প্ৰতিফলিত কৰাৰ প্ৰতিনিধিত্ব কৰিছে। তেওঁ ছন্দক পৰিহাৰ কৰি মুক্তক ছন্দ বাছি লৈছে যদিও মুক্তক ছন্দৰ গাম্ভীৰ্য আৰু স্পন্দন তেওঁৰ কবিতাত নাই। বহু সময়ত তেওঁৰ ভাষা গদ্যৰ লগত মিলি গৈছে। যতি চিহ্নৰ ব্যাকৰণিক ব্যৱহাৰৰ অভাৱো তেওঁৰ কবিতাত বিদ্যমান।
কবি যজ্ঞেশ্বৰ শৰ্মাৰ কবিতাৰ ভাষাৰ আন এটি বিশেষত্ব হ’ল স্থান বিশেষে সংস্কৃত শব্দৰ প্ৰয়োগ। অৱশ্যে সংস্কৃত শব্দৰ ব্যৱহাৰ কৰি ভাৱটো ধেমেলীয়া কৰাত সফল হৈছে। কেতিয়াবা সংস্কৃত শব্দৰ অনুকৰণ কৰি নিজেও সংস্কৃত-সুৰীয়া শব্দৰ সৃষ্টি কৰিছে, যেনে–
(ক) নিৰ্বানী সভাত বক্তৃতা দি মাননীয় মন্ত্ৰী ৰাজপথে চলি যান্ত।
(খ) সত্যমেব সন্যতে।
(গ) বয়ং তু কবয়। ইত্যাদি।
কবি যজ্ঞেশ্বৰ শৰ্মাৰ কবিতাৰ আন এক বৈশিষ্ট্য হৈছে পৌৰাণিক চৰিত্ৰসমূহৰ স্মৰণ। তেও’ৰ কবিতাত প্ৰাচ্য আৰু প্ৰাশ্চাত্য- এই দুয়ো পৃথিৱীৰ পৌৰাণিক চৰিত্ৰসমূহৰ নাম ঠাহ খাই আছে। উদাহৰণস্বৰূপে — মেনকা, শকুন্তলা, প্ৰিয়ংবদা, কংস, ৰুক্মিণী, শংকৰ, মহাদেৱ, Judas, Pilot, Banquo ইত্যাদি।
কবিৰ হাস্যোদ্বীপক ব্যঙ্গ প্ৰয়োগৰ এটি মাধ্যম হৈছে অসমীয়া বাক্যৰ মাজে মাজে ইংৰাজী আখৰেৰে লিখা শব্দৰ প্ৰয়োগ।
কবি যজ্ঞেশ্বৰ শৰ্মাৰ কবিতাত উপমা, ৰূপক আৰু বক্ৰোক্তিৰ যথাযথ প্ৰয়োগ পোৱা যায়। কিন্তু তেওঁৰ অলংকাৰৰ প্ৰয়োগত কোনো বিচিত্ৰতা নাই। বিষয়-বস্তুৰ স্বাভাৱিকতা দেখুৱালৈ মানুহে দৈনন্দিন জীৱনত ব্যৱহাৰ কৰাৰ দৰেই স্বাভাৱিকভাবে তেওঁ অলংকাৰ ব্যৱহাৰ কৰিছে। তেওঁৰ কবিতাত ৰূপক, বক্ৰোক্তি আৰু উপমাৰ ব্যৱহাৰ বেছি। উদাহৰণ–
(ক) এজনী মাইকীয়ে তাৰ মাজতে পিয়াহ দিছে কেঁচুৱাক
মেড’নাৰ মুখখন।
(খ) কোনোমতে পাছলৈ মুখখন ঘূৰালো, দেখিলো সাইলাখ টুপীধৰ তাহানিৰ।
(গ) চাৰিবছৰীয়া অক্কনমানী ছোৱালী।
খুৰীয়েকৰ ৰিহা মেখেলা কোঁচাই পিন্ধি
শ্ৰী পঞ্চমীৰ পুৱা শ্বেত পুষ্পৰ অঞ্জলি সৰচতী
গোঁহানিক দিবলৈ নিছিল।
কাপোৰত জোঁট লাগি আধ বাটতে পৰি
নাক মুখ ভাঙি ৰক্তজবা।
বক্ৰোক্তিৰ উদাহৰণ হিচাপে তলত দিয়া শাৰী দুটা উদ্ধৃত কৰিব পাৰি–
“গাত পানী গামোচা এডোখৰ নাই
ইফালে জগতত বৰ দিবলৈ আহিছে।”
কবি যজ্ঞেশ্বৰ শৰ্মাৰ ব্যঙ্গ কবিতাবোৰ হাস্যৰসৰ নিৰ্মল খোৰাক। তেওঁ ব্যঙ্গৰ জৰিয়তে সমাজক সমালোচনা কৰিছে যদিও তেওঁৰ সমালোচনা নমনীয়; ই কেতিয়াও কঠোৰ নহয়। আন কথাত তেওঁৰ কবিতাত কোনো তীৰ্যক ব্যঙ্গ নাই; সেইদৰে সহানুভূতিও নাই।
পৰিশেষত ক’ব পাৰি যে বিংশ শতাব্দীৰ অসমীয়া কবিতাত সমাজৰ স্বাভাৱিক ঘটনাক লৈ ব্যঙ্গ কবিতা লিখি অকল কবিতাৰ দ্বাৰাই সমাজক উদংকৈ দেখুৱাৰ প্ৰতিভাত যজ্ঞেশ্বৰ শৰ্মা সফল হৈছে। ০ ০ ০
যজ্ঞেশ্বৰ শৰ্মৰ কবিতা
বি. দ্র. উক্ত ‘যজ্ঞেশ্বৰ শৰ্মৰ কবিতা– এক বৈশিষ্ট্যমূলক আলোচনা | Yageshwar Sarmar Kabita | Poetry of Yageshwar Sarma’ ৰচনাটি ৰাব্বি মছৰুৰ ৰচিত ‘অসমীয়া কবি প্রতিভা’ গ্রন্থৰ পৰা তুলি দিয়া হৈছে। যজ্ঞেশ্বৰ শৰ্মৰ কবিতা
ৰাব্বি মছৰুৰ ৰচিত কেইখনমান গ্রন্থ:
- অসমীয়া লেখক পৰিচয়
- বিশ্ব ব্যক্তি পৰিচয়
- অসমীয়া ৰচনা শিক্ষা
- অসমীয়া ভাব সম্প্রসাৰণ
- এক গুচ্ছ জীৱনী
- শিশু পদ্য
- অসমীয়া অনুবাদত বিশ্ব চুটি গল্প
- অসমীয়া অনুবাদত বিশ্ব কবিতা
- অসমীয়া অনুবাদত বিদেশী কবিতা
- পৃথিৱীৰ আৰু মোৰ (কাব্য সংকলন)
- সংহতিৰ ভাড়া ঘৰ ( কাব্য সংকলন)
- মোৰ গীত তোমাৰ সুৰ (গীতি কবিতা সংকলন)
- তুমি কেমন প্রেমিক (বাংলা কাব্য সংকলন)
- তোমাকে বলছি (বাংলা কবিতা সংকলন)
- ফণী শৰ্মাৰ নাটক ‘চিৰাজ’-এক সমালোচনা
- হীৰেন ভট্টাচাৰ্যৰ কবিতা -এক বিশ্লেষণাত্মক অধ্যয়ন
- ইছমাইল হোছেইনৰ কবিতা : এক বৈশিষ্ট্যমূলক আলোচনা
- ইছমাইল হোছেইনৰ কবিতা: এক বিশ্লেষণাত্মক অধ্যয়
- অসমীয়া উপন্যাস সমালোচনা
- অসমীয়া চুটি গল্প সমালোচনা
- মৌলানা আবুল কালাম আজাদ (চমু জীবনী)
- অসমীয়া কবি প্রতিভা (সাহিত্য সমালোচনা)
- নির্বাচিত অসমীয়া কবিতা সমালোচনা
- অসমীয়া ব্যাকৰণ ক অংশ
- অসমীয়া ব্যাকৰণ খ অংশ
- নির্বাচিত অসমীয়া কবিতাৰ মূলভাব
- আৰবী সাহিত্যৰ ইতিহাস:প্রাক-ইসলামী যুগ (৫০০-৬২২ খৃ:)
- আৰবী সাহিত্যৰ ইতিহাস:প্রাথমিক ইসলামী যুগ (৬২২-৬৬১)…
Some Important Books for Students:
- Advertisement Writing
- Amplification Writing
- Note Making
- Paragraph Writing
- Notice Writing
- Passage Comprehension
- The Art of Poster Writing
- The Art of Letter Writing
- Report Writing
- Story Writing
- Substance Writing
- School Essays Part-I
- School Essays Part-II
- School English Grammar Part-I
- School English Grammar Part-II..
অতিৰিক্ত অনুসন্ধান:
