উদ্দেশ্য বা অৰ্থ অনুযায়ী বাক্যৰ শ্ৰেণী বিভাগ
উদ্দেশ্য বা অৰ্থ অনুযায়ী বাক্যৰ শ্ৰেণী বিভাগ | Classification of Assamese Sentence
বাক্যৰজৰিয়তে আমি আমাৰ মনৰ ভাৱ-অনুভূতি, হৰ্ষ-বিষাদ, হাঁহি-কান্দোন, আবেগ, বিষ্ময় আদি প্ৰকাশ কৰো। এনেদৰে ভাৱ প্ৰকাশৰ উদ্দেশ্য বা অৰ্থ অনুযায়ী বাক্যক পাঁচোটা ভাগত ভাগ কৰা হৈছে, যথা–
(১) বৰ্ণনামূলক বাক্য (Assertive Sentence)
(২) প্রশ্নবোধক বাক্য (Interrogative Sentence)
(৩) অনুজ্ঞাবোধক বা আদেশসূচক বাক্য (Imperative Sentence)
(৪) ইচ্ছাবোধক বাক্য (Optative Sentence) আৰু
(৫) আবেগসূচক বা ভাৱবোধক বাক্য (Exclamatory Sentence)।
উদ্দেশ্য বা অৰ্থ অনুযায়ী বাক্যৰ শ্ৰেণী বিভাগ
বৰ্ণনামূলক বাক্য (Assertive Sentence)
যিবোৰ বাক্যৰ দ্বাৰা কোনো বক্তব্য, বিৱৰণ বা বৰ্ণনা প্ৰকাশ কৰা হয় সেইবোৰ বাক্যক বৰ্ণনামূলক বাক্য বোলে। বৰ্ণনাত্মক বাক্যক ঘোষণাবোধক বাক্য (Statement) বুলিও কোৱা হয়। উদাহৰণ–
ললিতা সপ্তম শ্ৰেণীত পঢ়ে।
কৰিম এজন ভাল ল’ৰা।
সিহঁতে ফুটবল খেলি আছে।
উক্ত বাক্য তিনিটাই সাধাৰণভাৱে কোনো বক্তব্য প্ৰকাশ কৰিছে সেয়ে বাক্যকেইটা বৰ্ণনামূলক বাক্য। বৰ্ণনামূলক বাক্যক আকৌ দুটা ভাগত ভাগ কৰা হৈছে। যথা–
(ক) স্বীকাৰাত্মক বাক্য (Affirmative Sentence) আৰু
(খ) অ-স্বীকাৰাত্মক (নহয়বোধক) বাক্য (Negative Sentence)।
হয় বা হোৱা অৰ্থত ব্যৱহাৰ হোৱা বৰ্ণনামূলক বাক্যক স্বীকাৰাত্মক বাক্য বোলে। উদাহৰণ–
ৰমেন বজাৰলৈ গৈছে।
আমি বেডমিন্টন খেলি আছো।
সিহঁতে কিতাপ পঢ়িছে।
ওপৰৰ বাক্যকেইটাই সাধাৰণ স্বীকাৰাত্মক বৰ্ণনা বহন কৰিছে সেয়ে বাক্য কেইটা স্বীকাৰাত্মক বৰ্ণনামূলক বাক্য (Affirmative Sentence)।
আনহাতে যিবোৰ বাক্যই নহয়বোধক বক্তব্য প্ৰকাশ কৰে সেইবোৰ বাক্যক অ-স্বীকাৰাত্মক বা নহয়বোধক বাক্য (Negative Sentence) বোলে। উদাহৰণ–
তেওঁ ভাত নাখাব।
আজি আমি বল নেখেলো।
সিহঁত তালৈ নাযাব।
ওপৰৰ বক্তব্য কেইটাই নহয়েবাধক ভাৱ প্ৰকাশ কৰিছে সেয়ে বাক্যকেইটা অস্বীকাৰাত্মক বা নহয়বোধক বাক্য।
উদ্দেশ্য বা অৰ্থ অনুযায়ী বাক্যৰ শ্ৰেণী বিভাগ
প্রশ্নবোধক বাক্য (Interrogative Sentence)
যিবোৰ বাক্যৰ দ্বাৰা কোনো প্ৰশ্ন সোধা হয় সেইবোৰ বাক্যক প্রশ্নবোধক বাক্য বোলে। উদাহৰণ–
সি গুৱাহাটীলৈ যাবনে?
ছোৱালীজনীয়ে কি কৰি আছে?
তাই ৰামায়নখন পঢ়িছেনে?
উক্ত প্ৰতিটো বাক্যৰ দ্বাৰা একো-একোটা প্ৰশ্ন সোধা হৈছে । গতিকে বাক্যবোৰ প্রশ্নবোধক বাক্য ।
উদ্দেশ্য বা অৰ্থ অনুযায়ী বাক্যৰ শ্ৰেণী বিভাগ
অনুজ্ঞাবোধক বা আদেশসূচক বাক্য (Imperative Sentence)
যিবিলাক বাক্যৰ দ্বাৰা কোনো আদেশ, অনুৰোধ, প্ৰাৰ্থনা, নিষেধ আদি প্ৰকাশ কৰা হয় সেইবোৰ বাক্যক অনুজ্ঞাবোধক বা আদেশসূচক বাক্য বোলে। উদাহৰণ–
ৰাম, তালৈ যোৱা।
বৰষুণত নিতিতিবা।
অনুগ্ৰহ কৰি মোক সহায় কৰক।
ভিক্ষাৰীজনক দয়া কৰক।
ওপৰৰ প্ৰথমটো বাক্যটোৰ দ্বাৰা কোনো আদেশ, দ্বিতীয়টোৰ দ্বাৰা নিষেধ, তৃতীয়টোৰ দ্বাৰা অনুৰোধ আৰু চতুৰ্থটোৰ দ্বাৰা প্ৰাৰ্থনা প্ৰকাশ কৰা হৈছে। এইবোৰ অনুজ্ঞাবোধক বা আদেশসূচক বাক্য।
উদ্দেশ্য বা অৰ্থ অনুযায়ী বাক্যৰ শ্ৰেণী বিভাগ
ইচ্ছাবোধক বাক্য (Optative Sentence)
যিবিলাক বাক্যৰ দ্বাৰা কোনো আশীৰ্বাদ, শুভেচছা জ্ঞাপন, শুভ কামনা আদি প্ৰকাশ কৰা হয় সেইবোৰ বাক্যক ইচ্ছাবোধক বাক্য বোলে। উদাহৰণ–
ভগৱানে তোমাৰ মঙ্গল কৰক।
তোমালোক কুশলে থাকা।
তোমাৰ জয় হওক।
ওপৰৰ বাক্যবোৰৰ দ্বাৰা মনৰ ইচ্ছা যেনে- আৰ্শীবাদ, শুভ কামনা আদি প্ৰকাশ কৰা হৈছে । গতিকে বাক্যবোৰ ইচ্ছাবোধক বাক্য।
উদ্দেশ্য বা অৰ্থ অনুযায়ী বাক্যৰ শ্ৰেণী বিভাগ
আবেগসূচক বা ভাববোধক বাক্য (Exclamatory Sentence)
যিবিলাক বাক্যৰ দ্বাৰা মনৰ কোনো উচ্চ আবেগ যেনে- সুখ, দুখ, হাঁহি, কান্দোন, বিষ্ময় আদি ভাৱ প্ৰকাশ কৰা হয় সেইবোৰ বাক্যক আবেগসূচক বা ভাববোধক বাক্য বোলে। উদাহৰণ–
হায়! মই মৰিলো।
হায়! ৰাজেনৰ সবৰ্বনাশ হ’ল।
হে ভগবান! মোক ৰক্ষা কৰা।
উহ! কিমান ঠাণ্ডা।
বা! সিহঁত খেলত জিকিল।
চাববাচ! আগবাঢ়ি যোৱা।
ওপৰৰ বাক্যবোৰৰ দ্বাৰা মনৰ শক্তিশালী ভাৱ প্ৰকাশ কৰা হৈছে। গতিকে বাক্যবোৰ আবেগসূচক বা ভাববোধক বাক্য।
ভাৱবোধক বাক্যত সাধাৰণতে ‘হায়’, ‘হে’, ‘উহ’, ‘বা’, ‘চাববাচ’ আদি আৱেগসূচক পদ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। সাধাৰণতে এই পদবোৰৰ পিছত আৱেগসূচক চিন (! ) ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
উদ্দেশ্য বা অৰ্থ অনুযায়ী বাক্যৰ শ্ৰেণী বিভাগ
অনুশীলনী
(১) অৰ্থ বা উদ্দেশ্য অনুযায়ী অসমীয়া বাক্যক কেই ভাগত ভাগ কৰা হৈছে?
(২) বৰ্ণনাত্মক বাক্য কাক বোলে? উদাহৰণসহ বুজাই লিখা।
(৩) প্রশ্নবোধক বাক্য কাক বোলে? উদাহৰণসহ বুজাই লিখা।
(৪) অনুজ্ঞাবোধক বাক্য কাক বোলে? উদাহৰণসহ বুজাই লিখা।
(৫) ইচ্ছাসূচক বাক্য কাক বোলে? উদাহৰণসহ বুজাই লিখা।
(৬) আবেগ বা ভাৱবোধক বাক্য কাক বোলে? উদাহৰণসহ বুজাই লিখা।
(৭) তলৰ বাক্যবোৰ অৰ্থ অনুযায়ী শ্ৰেণী বিভাগ কৰা–
(ক) সি কেতিয়া যাব?
(খ) হায়! তেওঁৰ সৰ্বনাশ হ’ল।
(গ) তেওঁ বল নেখেলে।
(ঘ) ঈশ্বৰে তোমাৰ মঙ্গল কৰক।
(ঙ) ৰ’দত নদৌৰিবা।
(চ) তেওঁ আহিল।
(ছ) ল’ৰাজনক দয়া কৰক। ০ ০ ০
উদ্দেশ্য বা অৰ্থ অনুযায়ী বাক্যৰ শ্ৰেণী বিভাগ
ৰাব্বি মছৰুৰ ৰচিত কেইখনমান গ্রন্থ:
- অসমীয়া লেখক পৰিচয়
- বিশ্ব ব্যক্তি পৰিচয়
- অসমীয়া ৰচনা শিক্ষা
- অসমীয়া ভাব সম্প্রসাৰণ
- এক গুচ্ছ জীৱনী
- শিশু পদ্য
- অসমীয়া অনুবাদত বিশ্ব চুটি গল্প
- অসমীয়া অনুবাদত বিশ্ব কবিতা
- অসমীয়া অনুবাদত বিদেশী কবিতা
- পৃথিৱীৰ আৰু মোৰ (কাব্য সংকলন)
- সংহতিৰ ভাড়া ঘৰ ( কাব্য সংকলন)
- মোৰ গীত তোমাৰ সুৰ (গীতি কবিতা সংকলন)
- তুমি কেমন প্রেমিক (বাংলা কাব্য সংকলন)
- তোমাকে বলছি (বাংলা কবিতা সংকলন)
- ফণী শৰ্মাৰ নাটক ‘চিৰাজ’-এক সমালোচনা
- হীৰেন ভট্টাচাৰ্যৰ কবিতা -এক বিশ্লেষণাত্মক অধ্যয়ন
- ইছমাইল হোছেইনৰ কবিতা : এক বৈশিষ্ট্যমূলক আলোচনা
- ইছমাইল হোছেইনৰ কবিতা: এক বিশ্লেষণাত্মক অধ্যয়
- অসমীয়া উপন্যাস সমালোচনা
- অসমীয়া চুটি গল্প সমালোচনা
- মৌলানা আবুল কালাম আজাদ (চমু জীবনী)
- অসমীয়া কবি প্রতিভা (সাহিত্য সমালোচনা)
- নির্বাচিত অসমীয়া কবিতা সমালোচনা
- অসমীয়া ব্যাকৰণ ক অংশ
- অসমীয়া ব্যাকৰণ খ অংশ
- নির্বাচিত অসমীয়া কবিতাৰ মূলভাব
- আৰবী সাহিত্যৰ ইতিহাস:প্রাক-ইসলামী যুগ (৫০০-৬২২ খৃ:)
- আৰবী সাহিত্যৰ ইতিহাস:প্রাথমিক ইসলামী যুগ (৬২২-৬৬১)…
Some Important Books for Students:
- Advertisement Writing
- Amplification Writing
- Note Making
- Paragraph Writing
- Notice Writing
- Passage Comprehension
- The Art of Poster Writing
- The Art of Letter Writing
- Report Writing
- Story Writing
- Substance Writing
- School Essays Part-I
- School Essays Part-II
- School English Grammar Part-I
- School English Grammar Part-II..
অতিৰিক্ত অনুসন্ধান:
